2013-04-01 LIA en de VO-raad

Boze boeren, schichtige schaapherders, belazerende bestuurders, pruttelende professoren, drammende directeuren, flitsende fotografen, gruizige grafdelvers, handige handelaren, rijdende rechters, verwende voetballers, kakelende kappers, wakkere wijkagenten, onbeschaafde obers en lastige leraren. Alliteratie gaat al sinds jaar en dag heel goed samen met vooroordelen en clichébeelden.

Als het aan Sjoerd Slagter ligt, werpen leraren en hun vertegenwoordigers het etiket van ontevreden en altijd maar zeurende en klagende beroepsgroep zo snel mogelijk van zich af. Al dat gejammer over de te hoge werkdruk en de te lage beloning werkt volgens hem averechts. Werkgevers, politici en burgers keren zich in een automatische reflex met de vingers in de oren om als leraren over dit soort zaken beginnen. Contraproductief gemekker, zo is het oordeel.

Niet dat de voorzitter van de VO-raad het met de leraren oneens is. Grote klassen, volle roosters, een onaantrekkelijk beroep met slechte arbeidsvoorwaarden, onaanvaardbaar veel lessen die onbevoegd gegeven worden, de heer Slagter beaamt volmondig dat dit alles ten koste gaat van de kwaliteit van het voortgezet onderwijs.

Vandaag, vrijdag 7 juni 2013, had het bestuur van Leraren in Actie een afspraak met Sjoerd Slagter op het hoofdkantoor van de VO-raad in Utrecht. De VO-raad zorgde voor de koffie, LIA voor een mooie taart met als opschrift het aloude LIA-adagium TIJD VOOR KWALITEIT. De afspraak was een week of tien geleden gemaakt bij de uitreiking van de Gouden Dijsselbloem 2012. Bij die gelegenheid had LIA de heer Slagter al ondubbelzinnig duidelijk gemaakt het zeer oneens te zijn met het huidige beleid van de VO-raad.

We zouden in een vervolggesprek proberen uit te vinden of LIA en de VO-raad niet toch een gezamenlijke insteek konden vinden om aandacht te krijgen voor de problemen in het voortgezet onderwijs en via een onorthodoxe aanpak de volkomen vastgelopen relaties tussen de sociale partners te verbeteren. Een nieuwe speler op een veld dat vol staat met door bonden, werkgevers en politici geslagen piketpaaltjes kan de boel misschien weer vlottrekken, zo was de gedachte.

Slechts kort hebben we het dus in het begin van het gesprek nog even gehad over wat ons scheidt en gesproken over de cao-zaken waarvoor LIA het liefst samen met de werkgevers zou willen optrekken tegen de regering en over de door LIA verafschuwde lumpsum. Om dat te ondersteunen hebben we de heer Slagter een kopie gegeven van onze Model-cao 2012-2016. We wilden echter niet dat de heer Slagter zich met de vingers in de oren zou omkeren. Niet vandaag.

LIA heeft de VO-raad vandaag een voorstel gedaan om de ouderenregeling BAPO om te zetten naar een regeling voor alle leraren. Die nieuwe regeling noemen we BAPAL. Deze afkorting staat voor Behoud ArbeidsParticipatie Alle Leraren. Het is de bedoeling dat in plaats van werkdrukverlaging alleen voor ouderen, de hele beroepsgroep minder lessen gaat geven, maar die lessen moeten dan wel lessen van excellente kwaliteit zijn, om dit in het onderwijs stukgeslagen modewoord ook maar eens te gebruiken.

Het doel van de BAPAL is uiteindelijk 20 lessen per leraar per week en we beginnen zo snel mogelijk (2014-2015) met 22 lessen als stap in de goede richting. De afschaffing van de BAPO en het trekkingsrecht zorgen voor een deel van de financiering, de te verwachten afname van ziekteverzuim ten gevolge van een te hoge werkdruk en een kleine reeds toegezegde extra financiering uit Den Haag doen de rest. De heer Slagter heeft zijn twijfels of 22 lessen op deze manier haalbaar zijn. We hebben hem er echter op gewezen dat we samen sterk staan met ons pleidooi bij de regering voor een hogere onderwijskwaliteit en voor een haalbare werkdruk die het beroep weer aantrekkelijk maakt voor hoogopgeleide jongeren. Hopelijk kunnen we dan ook gezamenlijk zorgen voor uitbanning van de onbevoegd gegeven lessen.

Leraren steken de door de BAPAL vrijgekomen werktijd in verbetering van de kwaliteit van hun lessen en in goede samenwerking en overleg met hun collega's. Het is uitdrukkelijk NIET de bedoeling dat er andere taken voor leraren voor in de plaats komen! We slaan zo twee vliegen in een klap: werkdrukverlaging voor alle leraren en verhoging van de onderwijskwaliteit. Het moge duidelijk zijn dat dit een grote verantwoordelijkheid bij leraren legt. Wij zullen het moeten waarmaken.

Dit brengt ons meteen op het volgende punt van het gesprek met Sjoerd Slagter. LIA vindt dat het hele systeem van het taakbeleid op scholen voor voortgezet onderwijs op de schop moet. Het moet afgelopen zijn met het geneuzel en gedoe met cijfertjes, uurtjes en taakjes op de taakbladen van leraren. Lerarenteams moeten zelf bepalen welke taken buiten de lessen zij op school belangrijk en noodzakelijk vinden.

Deze teams zorgen er zelf voor dat de taken buiten de les in goed overleg worden uitgevoerd. Regel zal zijn dat iedere leraar naast de lesgevende taak nog één (grote) taak buiten de les uitvoert. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een mentoraat. Vertrouwen bij leraren en schoolleidingen is het sleutelwoord. De heer Slagter gaf aan dit een zeer belangrijk punt te vinden en bereid te zijn voor dit LIA-punt te pleiten bij de bij zijn organisatie aangesloten schoolleiders.

Het moge inmiddels duidelijk zijn dat de VO-raad wel oren heeft naar het betreden van het speelveld door een nieuwe speler die de vastgelopen verhoudingen een duw in de goede richting kan geven. Sjoerd Slagter zou het toejuichen als LIA zo snel mogelijk aan de overlegtafels verschijnt als vertegenwoordiger van een werknemerscentrale en zal met name de bij het Ambtenarencentrum aangesloten Algemene Vereniging van Schoolleiders wijzen op het voordeel van samenwerking met LIA als enige echte bond voor en door leraren.

Mocht deze weg succesvol blijken, dan zal de legitimiteit van de vertegenwoordiging van de leraren met sprongen vooruitgaan en de zeggenschap, de invloed en het verantwoordelijkheidsgevoel van leraren zullen een boost krijgen van hier tot Tokyo.