Traditionele bonden zeggen afspraak met 'VO-front' af

12 - 06 - 2018

Traditionele bonden zeggen gesprek op 12 juni met VO in Actie, LAKS en LIA af om weer alleen met de VO-raad in gesprek te gaan.

LIA heeft de laatste tijd regelmatig het verwijt gekregen niet samen met de traditionele bonden te willen optrekken in de strijd voor een betere cao voor het voortgezet onderwijs. Minder werkdruk, hoger salaris, kleinere klassen, minder lessen en behoud van verworven rechten bereik je immers makkelijker samen dan wanneer ieder op zijn eigen eilandje opereert.

Daar valt wat voor te zeggen, maar het is goed eerst even te kijken naar de geschiedenis van LIA en het ontstaan van deze oorspronkelijk alleen voor het voortgezet onderwijs in 2009 opgerichte lerarenvakbond, door leraren voor leraren, allemaal vrijwilligerswerk. De oprichters van LIA waren ontevreden over hoe de traditionele onderwijsbonden de belangen van de mensen voor de klas behartigden. 

Gezapigheid, volgzaamheid, nul komma nul bereidheid om actie te voeren en een enorme dosis arrogantie van de bonden (‘we kunnen het prima zelf af, daarvoor hebben we geen initiatieven van de werkvloer nodig’) brachten een aantal leraren, waarvan een aantal zelfs afkomstig uit die bonden, ertoe om het dan maar zelf te gaan doen. 

De vakbond Leraren in Actie was geboren. De traditionele bonden probeerden nog aan damage control te doen en deden wat halfslachtige pogingen om de oprichters van LIA hun werk ‘van binnenuit de bonden’ te laten doen, maar de geest was uit de fles, de dissidenten lieten zich niet meer ‘inkapselen’.

Het was een terechte stap. Zonder LIA was de discussie over onbevoegd lesgeven, de overvolle klassen, de buitensporig grote lesgevende taak, Onderwijs2032, de Onderwijscoöperatie, Passend Onderwijs, de niet-marktconforme salarissen en zo nog wat onderwerpen nooit gevoerd zoals de afgelopen jaren gebeurd is. 

Zonder LIA ook waren de gevolgen voor een aantal van deze onderwerpen nooit zo groot geweest, denk alleen maar aan de opheffing van de Onderwijscoöperatie, het stoppen van het verplichte Lerarenregister en aan het feit dat de traditionele bonden een aantal standpunten van LIA die ze in 2009 nog als onrealistisch en niet serieus te nemen betitelden nu onverkort hebben overgenomen, zoals maximaal 24 leerlingen per klas en maximaal 20 lessen per leraar.

Op een aantal punten (Passend Onderwijs, Lerarenregister, Onderwijscoöperatie) stonden de LIA-inzichten lijnrecht tegenover die van de traditionele bonden, die op die dossiers de laatste tijd diep door het stof zijn gegaan. Wat betreft het strijden voor een nieuwe cao zouden er echter mogelijkheden moeten zijn tot samenwerking. AOb, CNVO, FvOv, FNVO Overheid en LIA zeggen immers allemaal te staan voor werkdrukvermindering, marktconforme salarissen, onderwijskwaliteit, oplossing van het lerarentekort en bewaking van verworven rechten.

Dus was het beroep van sommige leden van LIA en van invloedrijke opiniemakers in het onderwijswereldje op LIA om de stellingen te verlaten terecht. LIA kan het niet alleen, was de boodschap, dus sluit een bondgenootschap. LIA nam de boodschap ter harte en probeerde het gesprek aan te gaan, maar de uitgestoken hand werd resoluut geweigerd. Met name de AOb beweerde dat LIA zelf nog een eerdere uitnodiging van de AOb tot een gesprek had geweigerd. Dat moest eerst gevoerd worden.

Voor de buitenwereld leek het nu alsof LIA dus zelf niet met de traditionele bonden wilde samenwerken om een mooie cao te bewerkstelligen, maar de vork zat toch iets anders in de steel. De uitnodiging voor een gesprek met de AOb ging namelijk over het Lerarenregister, een onderwerp dat door LIA te vuur en te zwaard bestreden werd, tot een petitie aan de Eerste Kamer en een brief van burgerlijk ongehoorzame leraren aan de Tweede Kamer aan toe. 

Dat was niet lief van LIA. Bovendien 'begreep LIA niet hoe goed dit nieuwe verplichte Lerarenregister wel niet was voor de leraren'. Autonomie en professionele ruimte! LIA zag louter betutteling, geen draagvlak, ontoereikende kwaliteit en repressie. Natuurlijk gingen we het gesprek hierover niet aan met de AOb, we waren bezig met de Staten Generaal. 

Genoeg daarover, het mocht niet zo zijn. Een tijdje geleden ontstond er in het voortgezet onderwijs echter, naar het voorbeeld van het primair onderwijs (PO in Actie), een actiegroep met de naam VO in Actie. Goed voorbeeld doet immers goed volgen. VO in Actie is geen vakbond, maar probeert zonder grenzen de verschillende spelers in het voortgezet onderwijs te verenigen voor het goede doel, een aantrekkelijk beroep in een aantrekkelijke sector die kwaliteit levert. Werkgevers, bonden, leraren en leerlingen samen in actie voor beter onderwijs, bestrijding van het lerarentekort en vermindering van de werkdruk.

VO in Actie benaderde samen met LAKS, de leerlingenorganisatie waarmee ze een alliantie waren aangegaan, de traditionele bonden en LIA. Het wonder geschiedde. Er werd een datum geprikt. Eindelijk ging het dan toch gebeuren, samen voor het gezamenlijk belang. Helaas, de afspraak werd afgezegd door de traditionele bonden. Ze konden die dag niet allemaal, maar een nieuwe datum was prima. Die datum was vandaag, 12 juni 2018. 

We zouden gaan praten over de manier waarop we via acties de werkgevers onder druk konden zetten om een goede cao af te dwingen. Dat was de traditionele bonden tot op dit moment alleen niet gelukt, sterker nog, ze waren zelfs teleurgesteld weggelopen van de onderhandelingstafel. Het leek voor de buitenstander op een patstelling en naar buiten toe communiceerden AOb, CNVO, FvOv en FNV Overheid dat er nu actie nodig was, sterker nog, ze waren al begonnen met een kleine prikactie hier en daar, vooral gericht op bijeenkomsten van de VO-raad.

Vandaag, 12 juni 2018, zouden we dus samen gaan praten, samen optrekken, samen een vuist maken. Een naam lag al voor de hand: VO-front, naar het voorbeeld van de ontwikkelingen in het primair onderwijs. Het voortgezet onderwijs serieus nemen, dat gingen we nu doen, de leraren betrekken bij de cao-onderhandelingen, net als PO in Actie in het primair onderwijs zouden LIA, LAKS en VO in Actie in het voortgezet onderwijs een toegevoegde waarde voor de onderhandelende partijen zijn.

En toen werd de afspraak weer afgezegd. FvOv, CNVO, FNV Overheid en AOb komen niet, omdat ze het nog een keer samen met de VO-raad willen gaan proberen, de nieuwe vrienden zijn niet nodig, ze kunnen het wel alleen af. Terug bij af dus. We weten weer waar we staan. Het wordt steeds killer in de wereld van het voortgezet onderwijs, maar dat zal ons niet beletten ons uit te spreken over de resultaten in de nieuwe cao voor het voortgezet onderwijs. Ze moeten nu wel met iets heel moois komen. 

En mocht dat moois er onverhoopt toch niet komen, maken we gewoon weer een nieuwe afspraak.